Địa chỉ MAC là gì? Có giống với địa chỉ IP không?

Trong quá trình sử dụng mạng máy tính, bạn có thể đã từng nghe qua hai khái niệm “địa chỉ MAC” và “địa chỉ IP”. Đây là hai thành phần quan trọng, giúp các thiết bị trong mạng có thể giao tiếp với nhau. Tuy nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai loại địa chỉ này, vậy địa chỉ MAC là gì? Có giống với địa chỉ IP không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây.

Địa chỉ MAC là gì?

Địa chỉ MAC (Media Access Control) là một mã định danh duy nhất được gán cho các thiết bị mạng, giúp nhận diện chúng trong một mạng cục bộ (LAN). Mỗi thiết bị phần cứng như card mạng, bộ phát Wifi hay các thiết bị có khả năng kết nối mạng đều có địa chỉ MAC riêng. Điều này giống như một “chứng minh thư” của thiết bị trong mạng, giúp định danh thiết bị đó một cách chính xác.

Cấu trúc của địa chỉ MAC

Địa chỉ MAC thường có độ dài 48 bit và được biểu diễn dưới dạng 12 ký tự thập lục phân (hexadecimal), chia thành 6 cặp. Ba cặp đầu tiên thường đại diện cho nhà sản xuất thiết bị, trong khi ba cặp cuối dùng để xác định thiết bị cụ thể.

Ví dụ như: 00:A0:C9:14:C8:29. 

Vai trò của địa chỉ MAC

Trong một mạng LAN, địa chỉ MAC giúp bộ chuyển mạch (switch) hoặc bộ định tuyến (router) biết được gói dữ liệu cần gửi đến thiết bị nào. Nó hoạt động ở lớp liên kết dữ liệu (data link layer) trong mô hình OSI, đảm bảo thiết bị kết nối đúng với hệ thống thiết bị mạng.

Địa chỉ IP là gì?

Địa chỉ IP (Internet Protocol) là một mã định danh được sử dụng để định tuyến dữ liệu qua mạng internet. Mỗi thiết bị tham gia mạng, chẳng hạn như máy tính, điện thoại di động, hay máy chủ, đều phải có địa chỉ IP để truyền và nhận dữ liệu qua mạng toàn cầu.

Các loại địa chỉ IP

Hiện tại, có hai phiên bản địa chỉ IP phổ biến:

• IPv4: Địa chỉ IPv4 có độ dài 32 bit.

Ví dụ: 192.168.1.1

• IPv6: Địa chỉ IPv6 mới hơn với độ dài 128 bit, ra đời để giải quyết vấn đề cạn kiệt địa chỉ IPv4.

Ví dụ: 2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334

Vai trò của địa chỉ IP

Địa chỉ IP hoạt động ở lớp mạng (network layer) trong mô hình OSI, giúp các gói dữ liệu được định tuyến qua mạng internet từ nguồn đến đích. Địa chỉ IP giống như một “địa chỉ nhà” của thiết bị trên mạng, cho phép các thiết bị biết phải gửi dữ liệu đến đâu.

>>> Tổng hợp server rack tốt nhất dành cho doanh nghiệp

• Máy chủ R760
• Server R760xs

So sánh địa chỉ MAC và địa chỉ IP

Mặc dù cả địa chỉ MAC và địa chỉ IP đều có chức năng định danh thiết bị trong mạng, nhưng chúng hoạt động ở các tầng khác nhau và có những khác biệt rõ rệt:

Giống nhau

• Cả hai loại địa chỉ đều dùng để nhận diện thiết bị trong mạng.
• Đóng vai trò quan trọng trong quá trình giao tiếp dữ liệu qua mạng.

Khác nhau

Mục đích:

• Địa chỉ MAC giúp nhận diện thiết bị phần cứng cụ thể trong một mạng cục bộ.
• Địa chỉ IP giúp định danh thiết bị trên internet, phục vụ cho việc định tuyến dữ liệu qua mạng toàn cầu.

Phạm vi sử dụng:

• Địa chỉ MAC chỉ hoạt động trong một mạng LAN, thường không thay đổi.
• Địa chỉ IP có thể thay đổi tùy theo mạng mà thiết bị đang kết nối (có thể là mạng gia đình, công ty hoặc mạng công cộng).

Cách thay đổi:

• Địa chỉ MAC được nhà sản xuất gán cho mỗi thiết bị và không thể thay đổi (mặc dù có thể giả mạo bằng phần mềm).
• Địa chỉ IP có thể thay đổi, đặc biệt khi sử dụng địa chỉ IP động từ nhà cung cấp dịch vụ internet.

Ứng dụng của địa chỉ MAC và IP trong thực tế

Quản lý mạng nội bộ

Địa chỉ MAC thường được sử dụng trong các mạng cục bộ (LAN), để kiểm soát truy cập và định danh thiết bị. Quản trị viên mạng có thể dùng địa chỉ MAC để thiết lập các chính sách bảo mật, như giới hạn thiết bị nào được phép truy cập vào mạng.

Truyền thông mạng internet

Địa chỉ IP giúp các thiết bị giao tiếp qua mạng internet. Khi một thiết bị muốn truy cập vào một trang web hoặc dịch vụ trực tuyến, địa chỉ IP của thiết bị sẽ được sử dụng để định tuyến các gói dữ liệu từ và đến đúng nơi.

Bảo mật

Địa chỉ MAC và IP đều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo mật mạng. Quản trị viên có thể sử dụng các địa chỉ này để thiết lập tường lửa, kiểm soát truy cập, hoặc phát hiện các thiết bị không hợp lệ.

Kết luận

Qua những thông tin trên, chúng ta có thể thấy rằng mặc dù địa chỉ MAC và địa chỉ IP đều là các yếu tố quan trọng trong hệ thống mạng. Tuy có mối quan hệ chặt chẽ trong quá trình giao tiếp mạng, nhưng chúng có vai trò và cách thức hoạt động khác nhau.

Bài viết này giúp bạn giải đáp sự khác biệt cơ bản giữa địa chỉ MAC và IP, đồng thời cung cấp thông tin chi tiết về cách hai loại địa chỉ này vận hành trong mạng máy tính. Nếu bạn thấy bài viết bổ ích, hãy chia sẻ ngay đến nhiều người cùng biết với nhé!

Bảo vệ hệ thống mạng cùng tường lửa Palo Alto Networks tiên tiến nhất